Met een lichamelijke beperking autorijden

Laatste update:
8 november 2024
Leestijd: 12 Minuten
Auteur:
Esther Reitsema

Als u een lichamelijke beperking heeft, hoeft dat niet te betekenen dat u niet kunt autorijden. Wel moet u – net als alle andere bestuurders – voldoen aan rijvaardigheidseisen. Bij mensen met een lichamelijke beperking is er vaak meer onderzoek nodig om te controleren of zij aan deze eisen voldoen. Ze moeten bijvoorbeeld vaker een rijbewijskeuring ondergaan. We vertellen u alles wat u moet weten over autorijden met een lichamelijke beperking. 

Wat is een lichamelijke beperking?

Een lichamelijke beperking is een breed begrip. Vaak wordt meteen gedacht aan een zichtbare beperking, bijvoorbeeld iemand die in een rolstoel zit. Maar het hoeft niet per se zichtbaar te zijn. Een lichamelijke beperking komt in veel verschillende vormen voor. We maken onderscheid in de volgende categorieën:

  • Motorische beperking: een beperking in de motoriek, oftewel het bewegingsapparaat. Bij een motorische beperking kan iemand één of meerdere lichaamsdelen niet of minder goed gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan een dwarslaesie, spasmen of een geamputeerd been. 
  • Visuele beperking: een beperking aan de ogen. Hieronder valt blindheid en slechtziendheid.
  • Auditieve beperking: een beperking aan het gehoor. Hieronder valt doofheid en slechthorendheid. 

Een lichamelijke beperking kan aangeboren of niet-aangeboren zijn. 

Autorijden met een lichamelijke beperking 

De meeste mensen met een lichamelijke beperking kunnen zonder problemen autorijden. Wel leggen zij vaak een iets langere weg af naar het halen of verlengen van hun rijbewijs. 

Gezondheidsverklaring 

Om te controleren of bestuurders gezond genoeg zijn om veilig te kunnen autorijden, maakt het CBR gebruik van een Gezondheidsverklaring. Dat is een verklaring waarin u een aantal vragen beantwoordt over uw gezondheid. In de volgende situaties moet u een Gezondheidsverklaring invullen:

  • U wilt uw auto-, motor-, vrachtauto-, bus- of T-rijbewijs halen.
  • U wilt uw groot rijbewijs halen of verlengen.
  • U wilt uw rijbewijs verlengen vanwege uw medische situatie.
  • U wilt uw rijbewijs verlengen vanwege uw leeftijd (75+). 
  • U heeft een rijbewijs maar twijfelt aan uw eigen rijgeschiktheid.
  • Uw rijbewijs is ongeldig verklaard in een mededelingenprocedure en u wilt een nieuw rijbewijs aanvragen.

Als u een Gezondheidsverklaring moet invullen, geeft u hierin aan dat u een lichamelijke beperking heeft. Het is verplicht om de Gezondheidsverklaring naar waarheid in te vullen. 

Goed om te weten is dat u bij blindheid nooit mag rijden. Als u blind bent, heeft het ook geen zin om een rijbewijs aan te vragen of een Gezondheidsverklaring in te vullen. Bij veel andere lichamelijke beperkingen is dat wel zinvol. 

Onderzoek

Naar aanleiding van uw Gezondheidsverklaring kan het CBR besluiten om een onderzoek in te stellen naar uw rijgeschiktheid. Dit onderzoek wordt meestal gedaan met behulp van een rijbewijskeuring. Soms moet u ook een rijtest afleggen of een specialist bezoeken.

Keuring CBR

Na het invullen en opsturen van uw Gezondheidsverklaring kunt u een uitnodiging krijgen voor een keuring rijbewijs CBR. U moet dan een medische keuring rijbewijs ondergaan. Een keuringsarts voert een algemeen medisch onderzoek bij u uit en stuurt de uitslagen hiervan op naar het CBR. Aan de hand van de informatie uit het onderzoek bepaalt het CBR of u rijgeschikt bent.

Soms geeft een medische keuring niet genoeg duidelijkheid en heeft het CBR meer informatie nodig. U moet dan bijvoorbeeld een specialist bezoeken die meer weet over uw lichamelijke beperking. Deze specialist voert nog een kort onderzoek bij u uit en deelt de bevindingen met het CBR. Daarna neemt het CBR een besluit over uw rijgeschiktheid. 

Rijtest CBR

Een andere manier die het CBR gebruikt om uw rijgeschiktheid verder te onderzoeken is het afnemen van een rijtest. U gaat dan samen met een deskundige een stukje rijden. De deskundige controleert tijdens de rit of uw lichamelijke beperking invloed heeft op uw rijvaardigheid. Na de rijtest hoort u meteen hoe het is gegaan. 

Uitslag

Als het CBR alle benodigde informatie binnen heeft, wordt er een besluit genomen over uw rijgeschiktheid. Dit zijn de mogelijke uitslagen:

  • U bent rijgeschikt (voor een bepaalde tijd): uw lichamelijke beperking vormt nauwelijks tot geen probleem voor het autorijden. U krijgt een verklaring van geschiktheid CBR. Omdat het CBR in de gaten wil houden of u rijgeschikt blijft, is uw nieuwe rijbewijs meestal korter geldig dan het regulier rijbewijs. De geldigheidsduur is 5 jaar, 3 jaar of 1 jaar. Na de verstreken tijd moet u opnieuw gekeurd worden.
  • U bent rijgeschikt onder voorwaarden: u bent rijgeschikt, maar alleen als u aan bepaalde voorwaarden voldoet. Een voorwaarde kan bijvoorbeeld zijn dat u auto aanpassingen doet. Welke voorwaarden voor u gelden, hoort u van het CBR.
  • U bent niet rijgeschikt: uw lichamelijke beperking heeft te veel invloed op uw rijvaardigheid. U kunt geen rijexamen doen en geen rijbewijs aanvragen.

Bent u ongeschikt verklaard? Lees wat u kunt doen in ons blog Wat te doen als u niet slaagt voor een rijbewijskeuring? 

Rijles met een lichamelijke beperking

Als u een lichamelijke beperking heeft, kan het fijn zijn om rijles te nemen bij een rijschool die hierin is gespecialiseerd. Als het nodig is, kunt u daar in een aangepaste auto rijden. De rijinstructeurs bij zulke rijscholen zijn ervoor opgeleid om mensen met een beperking les te geven. Zij begrijpen u beter en weten vaak beter wat nodig is voor een passende rijopleiding. 

Auto aanpassingen

Als u rijgeschikt onder voorwaarden wordt verklaard, kan het CBR u vragen om aanpassingen aan uw auto te doen die het veiliger maken om te rijden met uw beperking. Denk bijvoorbeeld aan de volgende auto aanpassingen:

  • Aangepaste autostoel
  • Bodemverlaging
  • Gaspedaal links
  • Handgas
  • In- en uitstaphulp
  • Stuur- en rembekrachtiging
  • Verlengde stoelslede

U hoort van het CBR welke auto aanpassingen in uw situatie nodig zijn. Er zijn bedrijven die gespecialiseerd zijn in het uitvoeren van dergelijke aanpassingen. 

phone
Wanneer mag je rijlessen nemen als je een lichamelijke beperking hebt?
Iedereen in Nederland mag rijlessen nemen vanaf 16,5 jaar. Dat geldt ook voor mensen met een lichamelijke beperking. Vertel uw rijinstructeur dat u een lichamelijke beperking heeft, zodat hij/zij daar rekening mee kan houden bij het lesgeven.
phone
Wanneer mag je autorijden als je een lichamelijke beperking hebt? 
Er zijn weinig vaste regels over wanneer iemand met een lichamelijke beperking wel of niet mag autorijden. Het CBR beoordeelt elke persoon individueel. U mag autorijden als u rijgeschikt bent verklaard en geslaagd bent voor het rijexamen.
Auteur informatie
Esther Reitsema
Communicatiespecialist
Dit artikel is gepubliceerd op 2 december 2024 en is het laatst aangepast op 8 november 2024.