Mag u bij nachtblindheid autorijden?

Bij nachtblindheid ziet u minder goed in het donker. ‘s Avonds of ‘s nachts autorijden kan dan gevaarlijk zijn. Over bij nachtblindheid autorijden gelden daarom extra regels. Soms is een rijbewijskeuring noodzakelijk. We vertellen alles wat u moet weten.

Wat is nachtblindheid?

Nachtblindheid betekent dat u bij voldoende licht wel goed kunt zien, maar in het donker niets of bijna niets ziet. Dit heeft te maken met twee soorten lichtgevoelige cellen: kegeltjes en staafjes. Als het licht is zorgen de kegeltjes ervoor dat u scherp ziet en kleuren kunt onderscheiden. In het donker doen de staafjes het werk. Als deze staafjes niet goed werken, is er sprake van nachtblindheid. 

Symptomen

Dit zijn typische nachtblindheid symptomen:

• Bij voldoende licht ziet u goed, maar in het donker ziet u (bijna) niets.
• Als u van een lichte naar een donkere ruimte gaat, moet u erg wennen aan het donker. 

De nachtblindheid symptomen merkt u altijd aan beide ogen. Als u de klachten aan één oog heeft, wijst dat op een oogziekte.

Oorzaken

Nachtblindheid kan de volgende oorzaken hebben:

• Erfelijkheid: in sommige families komt nachtblindheid vaker voor. De kans is dan groter dat u ook nachtblind wordt. De grootste erfelijke oorzaak is retinitis pigmentosa, een oogaandoening waarbij de kegeltjes en staafjes in het netvlies langzaam kapot gaan. Daardoor ontstaat nachtblindheid. 
• Andere oogaandoeningen: nachtblindheid kan ook veroorzaakt worden door andere oogaandoeningen zoals staar of glaucoom. Ook onbehandelde bijziendheid kan een oorzaak zijn. 
• Gebrek aan vitamine A: de staafjes in het netvlies hebben voldoende vitamine A nodig om goed te kunnen functioneren. Als u een gebrek heeft aan vitamine A, kan dit daarom ook leiden tot nachtblindheid. 
• Kunstlicht: omdat tegenwoordig overal kunstlicht wordt gebruikt, kunnen uw ogen vermoeid en overgevoelig raken. Hierdoor ziet u in het donker minder goed. 

Behandeling

Welke behandeling mogelijk is, hangt af van de oorzaak van uw nachtblindheid. Voor de erfelijke vorm van nachtblindheid is helaas geen behandeling mogelijk. Bij een gebrek aan vitamine A kunt u uw voedingspatroon aanpassen of supplementen gebruiken. Een bril of lenzen kan bij onbehandelde bijziendheid uitkomst bieden. Bij andere oogaandoeningen kunt u geopereerd worden of medicijnen gebruiken die de nachtblindheid verminderen.

Nachtblindheid en autorijden

Als u nachtblind bent, kan dat gevaarlijk zijn in het verkeer. U ziet ‘s avonds en ‘s nachts immers minder goed en verminderd zicht zorgt ervoor dat u niet veilig kunt rijden. Er gelden daarom extra regels voor nachtblindheid bij autorijden.

Melding maken bij het CBR

Als u nachtblind bent, kan het verstandig zijn om hier melding van te maken bij het CBR. We bespreken 2 situaties:

• Ik ben nachtblind en ik ga rijexamen doen
• Ik ben nachtblind en ik heb al een rijbewijs

Ik ben nachtblind en ik ga rijexamen doen

Iedereen die rijexamen gaat doen, moet voor het CBR een Gezondheidsverklaring invullen. Hierin beantwoordt u een aantal vragen over uw gezondheid. Als u nachtblind bent, vult u dat hierop in. Het CBR gaat dan onderzoeken of u met de nachtblindheid veilig kunt rijden.

Ik ben nachtblind en ik heb al een rijbewijs

Heeft u al een geldig rijbewijs en ziet u sinds kort minder goed in het donker? Dan adviseert het CBR om dit met uw arts te bespreken. Hij of zij kan inschatten of de nachtblindheid invloed heeft op het autorijden en of het verstandig is om een Gezondheidsverklaring in te vullen. Als u dit doet, gaat het CBR onderzoeken of u met de nachtblindheid veilig kunt blijven rijden. 

Onderzoek

Het CBR kan naar aanleiding van uw Gezondheidsverklaring een onderzoek naar uw rijgeschiktheid starten. Dit kan aan de hand van de volgende methoden:

• Een rijbewijskeuring: het CBR verwijst u naar een keuringsarts. Deze arts voert een kort medisch onderzoek bij u uit om uw algemene gezondheid te beoordelen.
• Een bezoek aan een specialist: als u een specifieke medische aandoening heeft, verwijst het CBR u vaak naar een specialist die meer weet over deze aandoening. De specialist voert een kort onderzoek bij u uit om te controleren of uw aandoening beperkingen oplevert bij het autorijden. 
• Een rijtest: het CBR vraagt u om samen met een deskundige een stuk te rijden. De deskundige controleert tijdens de rit of uw medische situatie invloed heeft op uw rijvaardigheid. 

Als u op de Gezondheidsverklaring invult dat u last heeft van nachtblindheid, verwijst het CBR u waarschijnlijk naar een keuringsarts of oogarts. De kosten voor dit onderzoek betaalt u zelf. Soms moet u naar aanleiding van het medisch onderzoek ook een rijtest doen. De kosten hiervoor hoeft u niet te betalen. 

Uitslag 

Na het afronden van het onderzoek stuurt het CBR u de uitslag. De volgende uitslagen zijn mogelijk:

• U bent rijgeschikt: u kunt zonder problemen (blijven) autorijden. 
• U bent niet rijgeschikt: de nachtblindheid beïnvloedt uw rijvaardigheid te veel. Als u een rijbewijs heeft, wordt deze ongeldig verklaard. Als u nog geen rijbewijs heeft, kunt u deze ook niet aanvragen. Als u het niet eens bent met dit besluit, kunt u een herkeuring aanvragen of een bezwaar indienen. Meer hierover leest u in ons blog Wat te doen als u niet slaagt voor een rijbewijskeuring?
• U bent rijgeschikt voor een bepaalde tijd: u krijgt een rijbewijs met een geldigheidsduur van 5 jaar, 3 jaar of 1 jaar. Na de verstreken tijd worden uw ogen opnieuw gecontroleerd tijdens een keuring. 
• U bent rijgeschikt onder voorwaarden: u mag (blijven) autorijden, mits u aan bepaalde voorwaarden voldoet. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat u een nachtblindheid bril draagt tijdens het rijden. U hoort van het CBR welke voorwaarden op u van toepassing zijn. 

Veelgestelde vragen 

Kan ik bij nachtblindheid rijbewijs verlengen? 

Als u een rijbewijs met een onbeperkte geldigheidsduur heeft, kunt u in principe gewoon uw rijbewijs verlengen. Ook als u nachtblind bent. Als u denkt dat uw nachtblindheid uw rijvaardigheid beïnvloedt, is het verstandig om een Gezondheidsverklaring in te vullen. Als u een rijbewijs heeft met een beperkte geldigheidsduur (5 jaar, 3 jaar of 1 jaar) moet u bij het verlengen van uw rijbewijs een Gezondheidsverklaring invullen. Dit moet ook als u het groot rijbewijs verlengt of als u uw rijbewijs verlengt na uw 75e verjaardag. Op de Gezondheidsverklaring vult u in dat u nachtblind bent. Het CBR gaat dan onderzoeken of u uw rijbewijs kunt verlengen. 

Is nachtblind autorijden gevaarlijk?

Ja, autorijden in het donker kan gevaarlijk zijn als u nachtblind bent. Bespreek daarom met uw arts wat verstandig is om te doen in uw situatie.