De ziekte van Ménière en autorijden

Laatste update:
27 januari 2025
Leestijd: 14 Minuten
Auteur:
Esther Reitsema

Bij de ziekte van Ménière heeft u aanvallen van hevige duizeligheid. Dit kan gevaarlijk zijn in het verkeer. Daarom gelden er extra regels over autorijden voor mensen met dit syndroom. Soms moet u een rijbewijskeuring ondergaan. We vertellen u alles wat u moet weten over de ziekte van Ménière en autorijden. 

Wat is de ziekte van Ménière? 

De ziekte van Ménière is een aandoening waarbij de hersenen niet meer goed samenwerken met het binnenoor. Daardoor ontstaan er allerlei klachten. De aandoening is vernoemd naar de Franse arts Prosper Ménière en wordt vaak afgekort tot ménière. 

De ziekte van Ménière komt bij mannen even vaak voor als bij vrouwen. In Europa krijgen 50 à 200 op de 100.000 mensen de aandoening. Vooral mensen tussen de 40 en 50 krijgen te maken met ménière, maar de ziekte kan ook bij jongere of oudere mensen ontstaan. 

Symptomen 

De ziekte van Ménière wordt gekenmerkt door plotselinge aanvallen van hevige duizeligheid. De aanvallen kunnen zo heftig zijn dat u even niets meer kunt doen. Naast duizeligheid kunt u last hebben van de volgende klachten:

  • Misselijkheid en braken
  • Slechter horen
  • Tinnitus (oorsuizen)
  • Een vol gevoel in het oor
  • Schokkende bewegingen van de ogen

De ernst van de aanvallen verschilt per persoon. Een aanval kan 20 minuten tot 12 uur duren. Het verschilt ook per persoon hoe vaak de aanvallen voorkomen. Het kan wekelijks zijn, maar het kan ook een jaar duren voor de volgende aanval. 

Oorzaken 

Bij de ziekte van Ménière is er sprake van ophoping van endolymfe, de binnenoorvloeistof. Het is niet bekend waarom er te veel van deze vloeistof aanwezig is. Wetenschappers doen nog onderzoek naar de oorzaak. 

Gevolgen

De gevolgen van Ménière verschillen erg per persoon. In het begin hebben patiënten meestal alleen klachten tijdens de aanvallen. Later kunnen de problemen met horen blijvend zijn. Hoe ernstig de gevolgen van de aandoening zijn, hangt af van hoe vaak iemand een aanval krijgt. Als de aanvallen zelden voorkomen, bijvoorbeeld één keer per jaar, valt er goed met de ziekte te leven. Als de aanvallen vaker voorkomen en de klachten ernstiger zijn, kunnen de gevolgen veel invloed hebben op het dagelijks leven:

  • Voor uzelf zorgen: door de aanvallen kunt u veel energie verliezen. Daardoor kan het lastiger zijn om goed voor uzelf te zorgen. 
  • Werk en school: door de tinnitus en door angst voor een nieuwe aanval kunt u ook moeite hebben om uw aandacht ergens bij te houden. Bijvoorbeeld op het werk of op school. 
  • Vrije tijd: u kunt ook minder energie hebben om tijd aan uw hobby’s te besteden. 
  • Sociale contacten: door de aanvallen kunt u zich eenzaam voelen. Daarnaast heeft u moeite met horen, waardoor het lastiger kan worden om actief gesprekken te volgen. Dat kan ervoor zorgen dat u sociale situaties liever vermijdt. 

Behandeling

Momenteel is er nog geen behandeling die de ziekte van Ménière geneest. Er zijn wel medicijnen die de klachten bij een aanval kunnen verminderen. Bij veel heftige aanvallen kan een KNO-arts onder verdoving een prikje in het oor geven met een bijnierschorshormoon of antibiotica die het aantal en ernst van de aanvallen verminderen. In sommige gevallen werkt dit niet. Dan kan een operatie uitkomst bieden.

Tegen de hoorproblemen kunt u een hoortoestel krijgen. Bij ernstige tinnitus kan een tinnitusmaskeerder helpen. Als u last heeft van psychische problemen door de ziekte van Ménière, kunt u hulp krijgen van een psycholoog of psychiater. 

De ziekte van Ménière en autorijden

Bij de ziekte van Ménière heeft u last van duizeligheidsaanvallen. Duizeligheid kan erg gevaarlijk zijn in het verkeer. Daarom gelden er extra regels met betrekking tot de ziekte van Ménière en autorijden. Welke regels voor u gelden, hangt af van uw persoonlijke situatie. We bespreken 2 mogelijkheden:

  • Ik heb ménière en ik vraag mijn rijbewijs voor het eerst aan
  • Ik heb al een rijbewijs en ik heb de diagnose ménière gekregen

H3 Ik heb ménière en ik vraag mijn rijbewijs voor het eerst aan

In Nederland moet iedereen een Gezondheidsverklaring invullen bij het aanvragen van het rijbewijs. Hierin beantwoordt u een aantal vragen over uw gezondheid. Als u de ziekte van Ménière heeft, geeft u dat aan in de Gezondheidsverklaring. Voordat u examen kan doen, gaat het CBR dan eerst onderzoeken of u veilig kunt rijden met de aandoening.

Het CBR doet het rijvaardigheidsonderzoek aan de hand van één of meer van de volgende methodes:

  • Een keuring rijbewijs: een keuringsarts voert een algemeen onderzoek bij u uit en kijkt of de ménière mogelijk beperkingen oplevert bij het autorijden.
  • Een bezoek aan een specialist: een specialist voert een onderzoek bij u uit en kijkt of de ménière mogelijk beperkingen oplevert bij het autorijden. In het geval van de ziekte van Ménière zal de specialist meestal een KNO-arts zijn. 
  • Een rijtest: u gaat een stuk rijden met een deskundige van het CBR. De deskundige controleert tijdens de rit of u ondanks de ménière veilig en verantwoord kunt rijden.

Na het verzamelen van alle benodigde informatie neemt het CBR een besluit over uw rijgeschiktheid. 

Ik heb al een rijbewijs en ik heb de diagnose ménière gekregen

Heeft u al een geldig rijbewijs en heeft u onlangs de diagnose ménière gekregen? Dan is de regel dat u na een duizeligheidsaanval in ieder geval 3 maanden niet mag rijden. Als u daarna klachtenvrij bent, mag u weer de weg op. 

Daarnaast is het ook verstandig om in gesprek te gaan met uw arts. Hij/zij kan inschatten of de ziekte uw rijvaardigheid mogelijk beïnvloedt en of het verstandig is om een Gezondheidsverklaring in te vullen. Als uw arts adviseert om een Gezondheidsverklaring in te vullen, geeft u hierin aan dat u ménière heeft. Het CBR gaat dan onderzoeken of u ondanks de aandoening veilig kunt rijden. 

Voor rijden met medicijnen gelden mogelijk andere regels. Daarover leest u in ons blog Veilig rijden met medicijnen

Uitslag CBR

Na het rijvaardigheidsonderzoek neemt het CBR een besluit over uw rijgeschiktheid. Dit zijn de mogelijke uitslagen:

  • U bent rijgeschikt: de ménière heeft nauwelijks tot geen invloed op uw rijvaardigheid. U krijgt een rijbewijs met een geldigheidsduur van 5 jaar. Bij het verlengen van uw rijbewijs moet u opnieuw gekeurd worden.
  • U bent niet rijgeschikt: door de gevolgen van ménière kunt u niet meer veilig rijden. Als u nog geen rijbewijs heeft, mag u deze ook niet aanvragen. Als u al wel een rijbewijs heeft, wordt deze ongeldig verklaard. 
  • U bent rijgeschikt voor een bepaalde tijd: u kunt veilig autorijden, maar het CBR wil wel regelmatig controleren of u nog steeds rijgeschikt bent. Daarom krijgt u een rijbewijs met een geldigheidsduur van 3 jaar of 1 jaar. Bij het verlengen van uw rijbewijs moet u opnieuw gekeurd worden. 
  • U bent rijgeschikt onder voorwaarden: u kunt veilig autorijden, mits u aan bepaalde voorwaarden voldoet. Bijvoorbeeld dat u aanpassingen aan uw auto doet of dat u bepaalde medicijnen neemt die uw symptomen verminderen. Het CBR vertelt u aan welke voorwaarden u precies moet voldoen. 

Heeft u een groot rijbewijs of wilt u deze aanvragen? Dan gelden dezelfde regels als voor het reguliere rijbewijs. 

phone
Is de ziekte van Ménière erfelijk?
Er is momenteel nog geen duidelijke oorzaak aan te wijzen voor het ontstaan van de ziekte van Ménière. Het lijkt er wel op dat de ziekte in ieder geval niet erfelijk bepaald is. 
phone
Veroorzaakt de ziekte van Ménière vermoeidheid?
Bij de ziekte van Ménière heeft u last van aanvallen van hevige duizeligheid. Deze aanvallen duren soms lang en kunnen veel energie kosten. Daardoor kunt u sneller vermoeid raken.
phone
Wanneer mag ik met de ziekte van Ménière autorijden?
U mag met de ziekte van Ménière autorijden als u 3 maanden klachtenvrij bent. Overleg altijd met uw arts of dit verstandig is. Eventueel kunt u een Gezondheidsverklaring invullen. Het CBR gaat dan onderzoeken of u ondanks de ziekte verantwoord kunt rijden.
Auteur informatie
Esther Reitsema
Communicatiespecialist
Dit artikel is gepubliceerd op 21 januari 2025 en is het laatst aangepast op 27 januari 2025.